Laporan Indeks Kebahagiaan Rakyat Malaysia (MHI) 2021 dikeluarkan hari ini oleh Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM) buat pertama kali. Kajian Kepuasan Rakyat Malaysia 2021, yang dijalankan untuk mengukur tahap kebahagiaan rakyat Malaysia dari segi kesejahteraan fizikal, sosial, emosi dan rohani, menjadi asas kepada kajian ini. MHI memainkan peranan penting dalam menilai kebahagiaan rakyat Malaysia secara keseluruhan dan peringkat negeri, yang berguna untuk memupuk kemakmuran dan masyarakat yang pelbagai. Kaedah yang digunakan untuk mencapai Matlamat Pembangunan Mampan adalah konsisten dengan ini (SDG).
Komponen dan Indikator MHI.
Menurut Ketua Perangkawan Malaysia, Dato’ Sri Dr. Mohd Uzir Mahidin, “Survei ini mengandungi komponen dan indikator yang komprehensif bagi mengukur tahap kebahagiaan rakyat. Sebanyak 73 indikator diliputi yang dirangkumkan kepada 13 komponen MHI iaitu keluarga, perumahan dan alam sekitar, penyertaan sosial, kesihatan, kemudahan komunikasi, pendidikan, persekitaran kerja, pendapatan, keselamatan awam, penggunaan masa, amalan kerohanian, kebudayaan dan pengalaman emosi. Dalam kajian ini, tahap kebahagiaan rakyat Malaysia dikategorikan kepada lima skor iaitu nilai 0.00 – 2.00 sangat tidak bahagia; 2.01 – 4.00 tidak bahagia; 4.01 – 6.00 sederhana bahagia; 6.01 – 8.00 bahagia dan 8.01 – 10.00 sangat bahagia. Pengukuran ini menunjukkan semakin tinggi nilai skor diperoleh, semakin baik tahap kebahagiaan rakyat Malaysia. Rujukan utama yang digunakan dalam pelaksanaan survei ini adalah berdasarkan manual antarabangsa antaranya, World Happiness Report (WHR), Human Development Index (HDI) dan OECD Guidelines on Measuring Subjective Well-being.”
Skor keseluruhan dan skor komponen MHI
Ketua Perangkawan Malaysia berkata, “Prestasi skor MHI pada tahun 2021 berada di tahap bahagia iaitu pada skor 6.48. Analisis mengikut komponen menunjukkan skor indeks tertinggi yang dicatatkan adalah komponen keluarga iaitu 7.23, diikuti komponen amalan kerohanian (7.21) dan kesihatan (6.75). Komponen lain iaitu komponen penggunaan masa direkodkan pada skor 6.72, penyertaan sosial (6.46), perumahan dan alam sekitar (6.39), persekitaran kerja (6.31), pendidikan (6.30), keselamatan awam (6.28), kebudayaan (6.20), pengalaman emosi (6.15), kemudahan komunikasi (6.14) dan pendapatan (6.04). Secara keseluruhan, kesemua 13 komponen adalah berada di tahap bahagia antara skor 6.04 hingga 7.23.”
Skor komponen MHI tertinggi
Menurut Ketua Perangkawan Malaysia, “Bagi komponen tertinggi iaitu komponen keluarga (7.23), penyumbang utama adalah indikator hubungan kekeluargaan di mana responden memilih skala bahagia (64.0%) dan sangat bahagia (19.0%). Ini diikuti dengan indikator keselamatan keluarga di mana 60.8 peratus memilih skala bahagia dan 15.8 peratus memilih sangat bahagia. Sebanyak 53.2 peratus memilih skala bahagia dan sangat bahagia (11.7%) bagi indikator kestabilan kewangan keluarga. Manakala, kurang 35.0 peratus memilih skala sederhana bahagia dan ke bawah bagi setiap indikator tersebut. Seterusnya, skor MHI kedua tertinggi iaitu komponen amalan kerohanian (7.21), lebih 72.0 peratus memilih skala bahagia dan ke atas bagi kesemua indikator dalam komponen ini iaitu amalan keagamaan, amalan kerohanian/ keagamaan bersama komuniti dan sikap hormat menghormati kepelbagaian amalan kerohanian/ keagamaan masyarakat lain. Skor MHI ketiga tertinggi iaitu komponen kesihatan (6.75) pula disumbangkan oleh dua indikator yang merekodkan skala bahagia dan sangat bahagia lebih daripada 70.0 peratus iaitu tahap kesihatan dan bekalan ubat-ubatan yang dibekalkan oleh kerajaan. Manakala, bagi indikator kadar bayaran perkhidmatan swasta, 68.8 peratus memilih skala sederhana bahagia dan ke bawah.”
Skor komponen MHI mengikut negeri
Analisa mengikut komponen dan negeri menunjukkan amalan kerohanian mencatatkan skor MHI tertinggi di kebanyakan negeri. Didapati 10 negeri mencatatkan skor tertinggi bagi komponen ini iaitu Terengganu (8.11) diikuti W.P. Putrajaya (8.01), Kelantan (7.93), Negeri Sembilan (7.72), Kedah (7.69), Perlis (7.63), Johor (7.47), Perak (7.19), Sabah (7.05) dan Melaka (6.81). Selain itu, lima negeri merekodkan komponen keluarga sebagai skor tertinggi iaitu W.P. Kuala Lumpur (9.08), Pahang (8.21), Sarawak (7.57), Pulau Pinang (7.26) dan Selangor (6.53). Satu-satunya negeri yang mencatatkan komponen penggunaan masa sebagai skor tertinggi adalah W.P. Labuan (9.93).
Ketua Perangkawan turut mengulas, “Hasil dapatan survei menunjukkan W.P. Labuan adalah negeri yang mencatatkan skor MHI tertinggi iaitu 9.29 pada tahap sangat bahagia. Kesemua komponen berada pada tahap sangat bahagia iaitu penggunaan masa (9.93), keluarga (9.91), amalan kerohanian (9.83), keselamatan awam (9.74), kemudahan komunikasi (9.64), perumahan dan alam sekitar (9.61), persekitaran kerja (9.50), kesihatan (9.49), penyertaan sosial (9.34), kebudayaan (9.18), pendapatan (8.96) dan pendidikan (8.01) kecuali komponen pengalaman emosi (7.58) berada pada tahap bahagia. W.P. Kuala Lumpur berada pada tangga kedua tahap bahagia dengan skor MHI 7.77. Komponen keluarga dan amalan kerohanian mencatatkan skor MHI pada tahap sangat bahagia iaitu masing-masing pada skor 9.08 dan 8.51. Manakala, komponen selebihnya mencatatkan skor MHI di tahap bahagia iaitu kesihatan (7.96), penggunaan masa (7.89), kebudayaan (7.85), kemudahan komunikasi (7.76), pendidikan (7.72), perumahan dan alam sekitar (7.71), keselamatan awam (7.69), persekitaran kerja (7.44), pengalaman emosi (7.30), pendapatan (7.09) dan penyertaan sosial (7.07). Seterusnya, W.P. Putrajaya merekodkan tangga ketiga dengan skor MHI 7.28 pada tahap bahagia. Komponen amalan kerohanian (8.01) berada pada tahap sangat bahagia. Manakala komponen lain berada pada tahap bahagia iaitu komponen keluarga (7.83), perumahan dan alam sekitar (7.74), penggunaan masa (7.56), kesihatan (7.43), keselamatan awam (7.34), persekitaran kerja (7.23), penyertaan sosial dan pendidikan (7.18), kemudahan komunikasi (7.11) dan pengalaman emosi (7.01).”
Skor MHI mengikut negeri dan strata
Menurut strata bandar dan luar bandar Malaysia, skor MHI masing-masing ialah 6.46 dan 6.54, yang mana kedua-duanya menunjukkan bahawa orang ramai secara umumnya gembira. Komponen keluarga bandar mempunyai skor indeks yang paling tinggi daripada semua komponen, ia ditemui (7.23). Di kawasan luar bandar, elemen berkaitan amalan kerohanian mempunyai rating tertinggi (7.28). W.P. Labuan (9.21), W.P. Kuala Lumpur (7.77), dan W.P. Putrajaya mempunyai skor Indeks Kegembiraan tertinggi untuk strata bandar, masing-masing (7.28). Terengganu (7.14), W.P. Labuan (9.50), dan Perlis mempunyai skor Indeks Kegembiraan tertinggi bagi strata luar bandar (7.07).
Skor MHI mengikut jantina
Analisis jantina mendedahkan bahawa wanita (6.49) mengatasi lelaki dari segi prestasi (6.46). Wanita menunjukkan prestasi yang lebih baik daripada lelaki dalam sembilan (9) daripada 13 komponen MHI, termasuk keluarga (7.25), penyertaan sosial (6.46), kesihatan (6.78), kemudahan komunikasi (6.14), pendidikan (6.35), pendapatan (6.07), penggunaan masa (6.74), amalan rohani (7.26) dan budaya (6.25). Bagi tiga faktor selebihnya, lelaki mendapat markah yang lebih baik pada indeks kebahagiaan berbanding wanita untuk persekitaran kerja (6.31), keselamatan awam (6.28), dan amalan emosi (6.16). Untuk skor yang sama (6.39), kedua-dua jantina dilaporkan untuk komponen perumahan dan persekitaran.
Skor MHI mengikut etnik dan kumpulan umur
Keputusan menunjukkan bahawa semua kumpulan etnik mempunyai skor indeks kebahagiaan antara 6.28 dan 6.50, yang dianggap sebagai tahap ceria. Amalan rohani mempunyai penarafan indeks tertinggi (7.33) bagi etnik Bumiputera. Komponen keluarga indeks yang menerima skor 7.32 bagi kumpulan etnik Cina dan 7.15 bagi kumpulan etnik India, mempunyai skor indeks tertinggi. Semua kumpulan umur berada pada tahap gembira, mengikut skor indeks kebahagiaan yang dipecahkan mengikut kumpulan umur, dan kumpulan umur 55 hingga 59 mempunyai skor indeks tertinggi (6.51).
Skor MHI mengikut pencapaian pendidikan dan taraf perkahwinan
Pendidikan tinggi (6.58), diikuti pendidikan rendah (6.53), pendidikan menengah (6.41), dan tiada pendidikan formal (6.41), mempunyai skor indeks kebahagiaan tertinggi dalam kategori pencapaian pendidikan (6.31). Keputusan ini menunjukkan bahawa semua aspek kejayaan akademik berada pada tahap yang memuaskan. Skor indeks semuanya berada pada tahap yang menggembirakan, dengan balu atau duda (6.40) mempunyai nilai yang paling rendah.
Dato’ Sri Dr. Mohd Uzir Mahidin merumuskan, “Secara keseluruhannya, rakyat Malaysia berada pada tahap bahagia walaupun negara berhadapan dengan cabaran pandemik COVID-19 dan krisis ekonomi, pada tahun pelaksanaan Survei MHI 2021. Senario ini mungkin akan berbeza untuk kajian yang akan datang. Penemuan survei ini juga menunjukkan tidak wujud jurang yang ketara antara strata, etnik, kumpulan umur, jantina, pencapaian pendidikan dan taraf perkahwinan dalam mengukur tahap kebahagiaan rakyat Malaysia.”
Ketua Perangkawan juga menyatakan, “Dalam aspek Human Development Index (HDI), skor HDI Malaysia adalah 0.804 yang menjadikan Malaysia dalam kategori high human development, berada di tangga 61 daripada 186 negara dan wilayah. Komponen MHI menjadi indikator tambahan kepada indeks sedia ada seperti Indeks Kesejahteraan Rakyat Malaysia (IKRM), Indeks Kesejahteraan Keluarga (IKK), Indeks Jenayah dan indeks lain yang dikeluarkan. Ini juga selari dengan inisiatif yang dilaksanakan oleh negara lain di dunia di mana selain daripada melihat indikator ekonomi seperti Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK), eksport & import, pelaburan dan kadar pengangguran, indikator sosial seperti indeks kebahagiaan yang dikeluarkan hari ini juga menjadi pengukuran penting kualiti hidup rakyat sesebuah negara.”
Selain Tinjauan Ekonomi Tahunan 2022 (AES 2022), DOSM sedang menjalankan Kajian Pendapatan Isi Rumah, Perbelanjaan dan Kemudahan Asas (HIES/BA) 2022 dari 15 April hingga 30 September 2022. Responden yang membantu menjayakan tinjauan pendapat ini oleh bekerjasama dengan DOSM amat berterima kasih, dan DOSM menghargai kerjasama mereka. Anda boleh mendapatkan maklumat tambahan di www.dosm.gov.my. Portal DOSM atau alamat https://bit.ly/PocketStatsS1 2022 boleh digunakan untuk mengakses data suku tahunan dan tahunan yang diterbitkan oleh DOSM dalam penerbitan PocketStatsnya.
